Vakıa "her doğan gün yeni bir dünya kurulur" diyen hikmetli kelam çok doğru gibi duruyorsa da, "güneşin altında değişen birşey yok" diyen veciz kelamı da bir kenara atmamak lazım; Güneş aynı güneş, İnsan aynı insan olduğu müddetçe... Filhakika Güneş aynı güneş ve İnsan da aynı insan; iyisiyle, kötüsüyle, doğrusuyla, eğrisiyle aynı, en azından 'hemen-hemen' aynı. Öyle ki, nasıl birşey olduğunu bilmemiz mümkün değil ama "ilk insan" ne ise "son insan da" o, en azından 'hemen-hemen' O: Tabiatı değişmiyor; hatasıyla da sevabıyla da. Nef'in ifadesiyle, "Bütün zamanlarda aynı kalan yegane faktör insan tabiatının hatalarıdır. İnsanlar ve cemiyetler arasındaki ihtilaflar, insanın mükemmel olmayı başaramayışından doğmaktadır."[1] Bu sebepten olsa gerek, insanlar arası münasebetlerde radikal olarak pek fazla değişen bir şey yok; asıl değişiklik, bu münasebetlerin değişen şartlara göre kazanmış olduğu yeni formasyonlar. Milliyetçilik de öyledir denebilir, Etnikçilik de öyle; ne var ki, yeni şartlar bunlarda yeni formasyonlar kazandırıyor. Yeni ifade kalıpları ortaya çıkıyor, yeni teşkilatlanma ve mücadele tarzları vesaire... Söz gelimi, bütün zenginlik kaynakları insanları cezbeder, oraya doğru bir akış yaratır; bu nokta-i nazardan bakılınca, nasıl ki dünkü Roma zenginliği ve ihtişamı dolayısıyla, bal kavanozunun sinekleri çekmesi sebebiyle bir tehacüme maruz kaldıysa, benzer şekilde bugünkü Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri de aynı sebebe müsteniden hariçten insanları cezbetmektedir; demek ki değişen fazla birşey yok. Yine değişen pek fazla birşey yok; çünkü, nasıl ki dünkü Roma'ya gelenler sayıca az olduklarında Roma onları potasında eritebiliyorken sayı belirli bir hadd-i istiabı tecavüz edince eritme ameliyesi kifayetsizleşme başladı ve buradan da "etnik" bilinç yükseldi, sonra bunların bir kısmı müstakil milletler oldu, bir kısmı diğer etnisitelerle birleşerek yeni milletleri yarattı, bir kısmı eridi gitti, bir kısmı ise hep etnisite olarak kaldı. Şimdi de hemen-hemen benzer bir süreç yaşanıyor diyebiliriz: Hakim büyük kitle tarafınden kendi potası içinde eritilemeyen etnisiteler ayağa kalkıyor, önce eşitlik ile başlıyor, sonra zamanla daha farklı taleplerde bulunuyor; nereye kadar? Belli değil, daha doğrusu belli: Gidebildiği kadar.

 

 

 

Yerli, adından da anlaşılacağı üzere, bir ülkede kıdemi olan bir etnisiteyi ifade ediyor: Amerika ve Avustralya yerlileri ve Türkiye'de Kürtler gibi. Göçmen, o da adından zahir... Göçmen etnisitelerin bir kısmı kendi iradelerinden ziyade şartların zorlamasıyla bir ülkeden bir başka ülkeye sığınanlardır, bazan hatta can pazarında canlarını zor atanlardır: Pakistan'daki Pencaplılar, Gujeratlılar v.b. ve Türkiye'deki bazı Kafkas ve Balkan kökenli etnisiteler gibi. Bir kısmı ise, yukarıdaki ilk paragrafta hikaye ettiğimiz Roma'nın "Barbar" muhacirleri, ve şimdi de Avrupa Birliği'ne muhtelif yollardan, önce geçici işçi olarak çalışmak üzere gelen, sonra yerleşen ve kök salan muhacirler gibi, kendi iradeleri ile zenginliklere akan insan topluluklarıdır. Ancak bunların da bir kısmı tamamen veya kısmen erimekte, erimeyenler veya eritilemeyenler ise, kendi etnisitelerini diriltmeye çalışmaktadırlar. Bu açıdan, iradi muhacirler ile mecburi muhacirler arasında pek öyle ciddi bir fark bulunmadığının da bir başka tesbit olduğunu söyleyebiliriz.[2]

 

 

 

[1] John Ulrich Nef., Sanayileşmenin Kültür Temelleri.,Çeviren: Erol Güngör., Kalem Yayıncılık., İst. 1980., s.99